Altın Fiyatları: Değişimin Arkasındaki Faktörler
Altın fiyatları bir gün düşüyor, ertesi gün rekor kırıyor. Peki, bu değişimin arkasında ne yatıyor? Türkiye’de altının fiyatı nasıl belirleniyor?
1919 yılından itibaren dünya çapında tek bir altın fiyatı kullanılmaya başlandı. O dönemde altın, Londra Altın Borsası’nın günde iki defa açıkladığı resmi fiyattan işlem görüyordu. Fiyatı sadece birkaç güçlü banka belirliyordu. Ancak günümüzde piyasalar 24 saat açık ve çok sayıda aktör bulunmaktadır. New York COMEX emtia borsası ve Şanghay altın borsası gibi farklı güç odakları söz konusudur. Bu durumda altın, neredeyse 24 saat yaşayan küresel bir organizma haline gelmiştir.
Altının Küresel Fiyatı ve Dolar İlişkisi
Dünyada altın fiyatı gramla değil, ons cinsinden belirlenmektedir. 1 ons yaklaşık 31,1 grama eşittir. Piyasalardan yansıyan ‘Altın 3 bin 300 dolar ile rekor kırdı’ gibi haberler ons altının dolar cinsinden fiyatını göstermektedir. Doların diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesi durumunda altın fiyatı yükselirken, doların güçlenmesi durumunda altın fiyatı düşmektedir.
Getty Images Altın paslanmaz, yanmaz, her koşulda değerini korur. Bu kıymetli metal, her zaman güvenilir bir yatırım aracı olarak kabul edilmektedir.
Ekonomist Doç. Dr. Filiz Eryılmaz’a göre altının uluslararası piyasalardaki değeri birçok faktöre bağlıdır, bu faktörler arasında arz talep dengesi, ekonomik veriler, faiz oranları, reel faiz oranları, enflasyon verisi, ekonomik büyüme, jeopolitik riskler ve ABD merkez bankası politikaları bulunmaktadır. Altının ons fiyatı uluslararası piyasalarda anlık olarak belirlenmektedir.
Gram Altın Fiyatının Değerlendirilmesi
Gram altının fiyatı belirlenirken altının ons fiyatı güncel dolar kuruyla çarpılarak hesaplanmaktadır. Bir onsun 31,1 gram olduğu düşünüldüğünde gram fiyatını bulmak için bu fiyat 31,1’e bölünmektedir. Örnek vermek gerekirse eğer dünya piyasalarında bir ons altının fiyatı 3 bin dolar ise ve bir dolar 38 TL’ye denk geliyorsa, bir gram ham altının piyasa fiyatı yaklaşık olarak 3 bin 666 Türk Lirası olacaktır.
Ayarın Altın Üzerindeki Etkisi
Ayar, bir altın ürünündeki saf altın miktarını ifade etmektedir. Ürünün içindeki saf altın miktarı arttıkça fiyatı da yükselmektedir. En saf altın olan 24 ayar altının iki çeşidi mevcuttur: Birinde yüzde 99,9, diğerinde yüzde 99,5 saf altın bulunmaktadır. Altının fiyatı saflık ayarıyla çarpılarak belirlenir ve kuyumcu ürünlerinde işçilik, kâr marjı ve vergiler de fiyatı etkileyen faktörler arasında yer almaktadır.
Sonuç olarak, altın fiyatlarının belirlenmesinde uluslararası piyasaların yanı sıra dolar/TL kuru, işçilik, kâr marjı ve vergiler gibi birçok faktör rol oynamaktadır. Bu nedenle altın yatırımı yaparken dikkatli olmak ve piyasadaki değişimleri takip etmek önemlidir.
